آیا میدانستید که : صورت فلکی قطبنما یادآور شکل قطبنمای کشتی است؟

آیا میدانستید که : ارنست یاکوب کریستوفل معروف به پدر آلمانی نابینایان ایران، با یادگیری زبان ترکی و ارمنی و فارسی، الفبای نابینایان را برای ایرانیان و ارامنه ابداع کرد؟
آیا میدانستید که :با اینکه کارل دونیتس هرگز رسماً به حزب نازی نپیوسته بود، پس از خودکشی هیتلر، بیست روز جانشین وی در دولت فلنسبورگ آلمان بود؟
آیا میدانستید که : مهم ترین چیز در بدست آوردن اصطکاک میان دو جسم، ضریب اصطکاک میان آنها است؟
آیا میدانستید که : توتمس یکم نخستین فرعونی بود که در درهٔ پادشاهان به خاک سپرده شد؟
آیا میدانستید که : بسیاری از قوطیهای بستهبندی از فولاد ساخته شدهاند؟
آیا میدانستید که : فولک متال گونهای از موسیقی دث متال است که خاستگاه آن اسرائیل بوده و سنتهای یهود بر آن تاثیر گذاشتهاست؟
آیا میدانستید که : زمانی مانیومنت ولی به امید یافتن معدن اورانیم حفاری شد؟
آیا میدانستید که : ماهی چشمسبز به تنهایی اندام جنس نر و ماده را در خود دارد به عبارت دیگر جانوری نر-ماده است؟
آیا میدانستید که : کاخ دلمهباغچه از سال ۱۸۵۳ تا ۱۹۲۳ میلادی، مرکز اجرایی امپراتوری عثمانی بودهاست؟
آیا میدانستید که : گیاه جگرواش در پزشکی باستان، در دوران جالینوس و دیوسکوریدس، برای درمان بیماریهای کبدی به کار می آمدهاست؟
آیا میدانستید که : زبان ونتی که مردمان پیرامون ونیز ایتالیا از سخنوران آناند، در اصل از گویشهای گرفته شده از زبان ایتالیایی نیست؟
آیا میدانستید که : هنگ کنگ از یک شبه جزیره و ۲۳۶ جزیره ساخته شدهاست؟
آیا میدانستید که : یوگینی یفتوشنکو، شاعر نامدار اهل روسیه به دلیل کارهای ضد استالینیاش در یادها ماندهاست؟
آیا میدانستید که : بزرگترین تلسکوپ نیمکرهٔ جنوبی، تلسکوپ بزرگ آفریقای جنوبی است؟
آیا میدانستید که : چسبندگی سلول محصول پیوندهای پروتئینی است؟
آیا میدانستید که : جاستین بیبر، در سال ۲۰۰۷ با قرار دادن ویدئوهایی از خواندن خود در یوتیوب معروف شد. او یکی از صد شخصیت مشهور سال ۲۰۱۲ است؟
آیا میدانستید که : کبیسه، در اصطلاح سال کبیسه از ریشه کبس به معنی پرکردن چاه با خاک میآید؟
آیا میدانستید که : مغولان در حمله به ایران پس از قتلعام مردم نیشابور شهر را به آتش کشیده، هفت روز بر آن آب بستند و سپس بر ویرانههای آن جو کاشتند؟
آیا میدانستید که : بیشتر کارهای لئوناردو فیبوناتچی برگرفته از دستاوردهای ریاضیدانهای مسلمان به خصوص خوارزمی، ابوکامل و کرجی است؟
آیا میدانستید که : سه عضو گروه دیکسی چیکس پس از مخالفت با حمله نظامی آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ نیمی از طرفدارانشان را از دست دادند و از سوی افراد ناشناس تهدید به مرگ شدند؟
آیا میدانستید که : پس از آنکه استیو جابز در سال ۱۹۸۵ از مدیریت شرکت اپل که خود بنیانگذار آن بود کنار گذاشته شد، شرکت نکست را تأسیس کرد و با خرید این شرکت توسط اپل در سال ۱۹۹۶ وی دوباره به اپل بازگشت؟
آیا میدانستید که : یکی از دلایلی که سلطان محمود در زمان فرمانروایی سیده خاتون به ری حمله نکرد این بود که سیده به او گفته بود: «اگر من تو را بشکنم، به همه عالم نویسم که سلطان محمود را بشکستم و اگر تو مرا بشکنی، شکستن زنی بس فخر نباشد؛ گویند که سلطان محمود زنی را بشکست»؟
آیا میدانستید که : جیمز وات نه موتور بخار را اختراع کرد و نه از حرکت در کتری در حال جوشیدن برای این کار الهام گرفت بلکه او نخستین موتور بخار تجاری را با توسعه و بهبود موتور بخار نیوکامن ساخت و موتور ساختهشده توسط او بعدها بسیار مشهور شد؟
آیا میدانستید که : آفتابگردانهای گلدار خورشید را در آسمان دنبال نمیکنند. سر این گیاهها تمام روز روبه یک جهت (معمولا شرق) باقی میماند. البته در یکی از مرحلههای اولیه رشد آنها غنچهها آفتاب را دنبال میکنند و قرار گرفتن همهٔ آفتابگردانها در یک جهت در زمان رشد کامل به همین دلیل است؟
آیا میدانستید که : کوچولوی چشم آبی نام یک گل وحشی معروف در کالیفرنیا است که یکی از گونههای آن هم سفید رنگ است؟
آیا میدانستید که : فنی کراسبی با اینکه نابینا بود بیش از ۸٬۰۰۰ سرود روحانی نوشت؟
آیا میدانستید که : روباه سرخ جانوری است که در هر چهار قاره کرهٔ زمین پراکندهاست؟
آیا میدانستید که : ارنست دوشن، توان پادزیستی پنیسیلین را ۳۲ سال پیش از الکساندر فلمینگ شناسایی کرده بود؟
آیا میدانستید که : لینا مدینا جوانترین مادر در تاریخ پزشکی است که در پنج سالگی صاحب فرزند پسری شد؟
آیا میدانستید که : کرج یکی از کلان شهرهای ایران و مرکز استان البرز، مدتی جزء مازندران و زمانی بخشی از ری و گاهی از روستاهای طالقان یا شهرستانک محسوب میشدهاست؟
آیا میدانستید که : در قرن چهارم هق مردآویج زیاری قصد داشت بغداد را بگیرد، خلافت را براندازد، پادشاهی ایرانیان را دوباره برقرار سازد و خود را شاهنشاه بنامد. اما سرانجام در سال ۳۲۳ توسط غلامان خود در گرمابه به قتل رسید؟
آیا میدانستید که : برج پیچنده با ۱۹۰ متر ارتفاع بلندترین آسمانخراش کشور سوئد است؟
آیا میدانستید که : نوکتورن قطعهای موسیقی است که معمولاً برای اجرا در شب ساخته میشود؟
آیا میدانستید که : غیاثالدین جمشید کاشانی در رساله وتر و جیب sin ۱° را تا ۱۷ رقم اعشار به درستی محاسبه کرده بوده است؟
آیا میدانستید که : کلیله و دمنه مجموعه داستانهایی به زبان سانسکریت است که قهرمانان آن حیواناتند و در حدود سال ۲۰۰ پیش از میلاد حکایت شدهاست؟
آیا میدانستید که : جایزه ایگنوبل تقلیدی تمسخرآمیز از جایزه نوبل است که همه ساله به ۱۰ موفقیت برتر که «ابتدا باعث خنده و سپس به فکر فرو رفتن مردم شود» اعطا میشود؟
آیا میدانستید که : کیسه خودکشی وسیلهای برای خودکشی بدون درد است؟
آیا میدانستید که : اف-۱۴ تامکتهای ایران تنها نمونه جنگندههای اف-۱۴ تامکت هستند که بجز نیروی هوایی آمریکا کشور دیگری امکان استفاده عملیاتی از آنها را پیدا کرده است؟
آیا میدانستید که : برج پیچنده با ۱۹۰ متر ارتفاع بلندترین آسمانخراش کشور سوئد است؟
آیا میدانستید که : نوکتورن قطعهای موسیقی است که معمولاً برای اجرا در شب ساخته میشود؟
آیا میدانستید که : غیاثالدین جمشید کاشانی در رساله وتر و جیب sin ۱° را تا ۱۷ رقم اعشار به درستی محاسبه کرده بوده است؟
آیا میدانستید که : جایزه ایگنوبل تقلیدی تمسخرآمیز از جایزه نوبل است که همه ساله به ۱۰ موفقیت برتر که «ابتدا باعث خنده و سپس به فکر فرو رفتن مردم شود» اعطا میشود؟
آیا میدانستید که : کیسه خودکشی وسیلهای برای خودکشی بدون درد است؟
آیا میدانستید که : اسپهبد خورشید زمانی که شنید خاندان وی توسط منصور عباسی به اسارت گرفته شدهاند، تاب نیاورده و با نوشیدن زَهر، خودکشی کرد؟
آیا میدانستید که : در تایوان، روز معلم برابر با ۲۸ سپتامبر، یک جشن ملی و تعطیلی رسمی است؟
آیا میدانستید که : اشغال ایران در جنگ جهانی دوم با حمله نیروهای بریتانیا به جنوب و غرب و نیروهای شوروی به شمال و شرق ایران آغاز شد؟
آیا میدانستید که : کرج ابودلف شهری تاریخی و آباد میان اراک و بروجرد بوده است که امروزه محل قطعی آن مشخص نیست؟
آیا میدانستید که : آتش خاموش نخستین مجموعه داستانی به زبان فارسی است که به قلم زنی ایرانی چاپ شده است؟
آیا میدانستید که : هندی بمبئی نیمزبانی بومی بمبئی و آمیختهای از زبانهای انگلیسی، مراتی، گجراتی و چند زبان دیگر است؟
آیا میدانستید که : فهرست پادشاهان تورین طوماری پاپیروسی از مصر باستان و دربردارندهٔ نام فرعونها و خدایانی است که تا پیش از رامسس دوم بر نیل فرمانروایی کردهاند؟
آیا میدانستید که : عروس دریایی یالشیری بزرگترین گونه عروس دریایی شناخته شده در جهان است؟
آیا میدانستید که : آنتوان سوروگین عکاس تصاویر موجود از میرزا رضای کرمانی، پس از قتل ناصرالدین شاه بود؟
آیا میدانستید که : هاری یک بیماری ویروسی کشنده است و تاکنون تنها ۶ انسان از این بیماری جان سالم بهدر بردهاند؟
آیا میدانستید که : حسن باقری با ۲۷ سال سن، جوانترین فرماندهٔ ایرانی در دوران جنگ ایران و عراق بود؟
آیا میدانستید که : نورشناخت کوانتومی شاخهای از فیزیک است که به مطالعه نور در محدودهٔ مکانیک کوانتوم میپردازد؟
آیا میدانستید که : پدیدهٔ موج عظیم در جنوبیترین نقطهٔ آفریقا در نزدیکی دماغهٔ آگولاس، به فراوانی دیده میشود؟
آیا میدانستید که : اندکی پس از جنگ جهانی دوم، در دوران کمونیسم در لهستان، صحبت کردن به زبان ویلامووی ممنوع بود و اکنون، در حدود ۷۰ نفر از سخنوران این زبان باقی ماندهاند؟
آیا میدانستید که : فیلم دنیای آب از نگاه بازگشت سرمایه و میزان فروش، یک شکست بزرگ بود؟
آیا میدانستید که : صد سال تنهایی یکی از شاهکارهای گابریل گارسیا مارکز دانسته میشود؟
آیا میدانستید که : در سدهٔ شانزدهم میلادی، اسپانیاییها صلیبی را بر لبهٔ دهانهٔ آتشفشان ماسایا نصب کردند تا شیطان را فراری دهد؟
آیا میدانستید که : خلیج فارس پس از خلیج مکزیک و خلیج هادسون سومین خلیج بزرگ جهان بشمار میآید؟
آیا میدانستید که : گنجینهای از آثار مهم هنرمندان معاصر غرب، پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، به انبار زیرزمین موزه هنرهای معاصر تهران منتقل شد؟
آیا میدانستید که : بنیاد فرهنگ ایران، نهادی پژوهشی بود که برای پاسداری، گسترش، و پیشبرد زبان پارسی در مهر ماه ۱۳۴۳ خورشیدی بنیان شد؟
آیا میدانستید که : هیو هفنر، قبر مجاور مریلین مونرو را به مبلغ ۷۵ هزار دلار خریدهاست؟
آیا میدانستید که : بیش از نیمی از مردم دنیا آلوده به باکتری هلیکوباکتر پیلوری هستند؟
آیا میدانستید که : بر اساس نظریه نسبیت عام، علاوه بر جرم، حضور انرژی، تکانه و تنش نیز میتواند منشأ گرانش باشد؟
آیا میدانستید که : میرزا محمد اخباری مدعی بود که میتواند سرِ پاول سیسیانوف را به تهران حاضر سازد؟ وی در شاهعبدالعظیم به چلهنشینی پرداخت و پیش از پایان روز چهلم سر سیسیانوف را نزد فتحعلیشاه آوردند؟
آیا میدانستید که : ماجرای ایران–کنترا پس از رسوایی واترگیت بزرگترین رسوایی سیاسی در آمریکا است؟
آیا میدانستید که : واشینگتن، دی. سی. بر روی زمین اهدایی ایالت مریلند بنا شده است؟
آیا میدانستید که : جنگ قرهباغ منجر به اعلام استقلال از سوی جمهوری قرهباغ در سال ۱۹۹۲ شد؟
آیا میدانستید که : کلنل احمد نخجوان نخستین خلبان ایران و نیروی هوایی شاهنشاهی بود؟
آیا میدانستید که : برادران اردلان، سه چهره سیاسی اواخر دوره قاجار و دوران پهلوی بودند که هریک بهتنهایی نقش مهمی در تاریخ معاصر ایران بازی کردهاند؟
آیا میدانستید که : نبرد کورسک بزرگترین نبرد تانکها در طول تاریخ نظامی به شمار میرود؟
آیا میدانستید که : مارگارت باندفیلد نخستین وزیر زن در تاریخ بریتانیا بود؟
آیا میدانستید که : دلفینها میتوانند با سوت زدن یکدیگر را به نام صدا بزنند؟
آیا میدانستید که : حاجی علی هنرمند مصری مقیم آمریکا بود که به خاطر مهار و کنترل قی و پسزنش مایعات درون دهانش مشهور بود؟
آیا میدانستید که : در پی حمله به بندر پرل هاربر توسط هواپیماهای جنگنده امپراتوری ژاپن، ایالات متحده آمریکا ناچار شد رسماً وارد کارزار جنگ جهانی دوم شود؟
آیا میدانستید که : نام کامل پیانو، پیانو فورته میباشد، که از پیانو به معنای ملایم و فورته به معنای رسا تشکیل شدهاست؟
آیا میدانستید که : کیسهداران بچههای خود را نه به شکل کامل – همچون پستانداران – که به شکل موجودی ناقص به دنیا میآورند تا بعد در کیسه پرورش داده شوند؟
آیا میدانستید که : ابراهیم گلستان نخستین کارگردان ایرانی است که برنده جایزهای بینالمللی شدهاست؟
آیا میدانستید که : کیسهداران بچههای خود را نه به شکل کامل – همچون پستانداران – که به شکل موجودی ناقص به دنیا میآورند تا بعد در کیسه پرورش داده شوند؟
آیا میدانستید که : دلفینها میتوانند با سوت زدن یکدیگر را به نام صدا بزنند؟
آیا میدانستید که : هر روز در قرن ۲۱ام حدود ۰ تا ۲ میلیثانیه طولانیتر از روزهای قرن ۱۹ام است؟
آیا میدانستید که : گلمور درختی بومی ماداگاسکار است که برای گلهای قرمز و نارنجیش شناخته میشود؟
آیا میدانستید که : سه مومیایی از مردان نمکی کشف شده در معدن چهرآباد استان زنجان مربوط به زمان هخامنشیان (حدود ۴۰۰ پیش از میلاد) هستند؟
آیا میدانستید که : فرانتز لیست قطعهٔ لا کامپانلا را بر اساس موومان سوم از کنسرتو ویولن شماره ۲ نیکولو پاگانینی نوشته است؟
آیا میدانستید که : نخستین مجموعه کتاب کتابخانهٔ عمومی شیکاگو، مجموعهای ۸۰۰۰ تایی از کتابهای انگلیسی بود که پس از آتشسوزی ۱۸۷۱ میلادی به این کتابخانه هدیه داده شده بود؟
آیا میدانستید که : لوچیانو پاواروتی نخستین موسیقیدان معاصر خارجی بود که پس از مرگش مراسم بزرگداشتی در ایران برای او برگزار شد؟
آیا میدانستید که : قوی شیپورچی بزرگترین پرندهٔ آبزی جهان و بومی آمریکای شمالی است؟
آیا میدانستید که : جدال براؤر و هیلبرت از مهمترین منازعههای درونی ریاضیات در قرن بیستم بود که آلبرت اینشتین آن را به جدال قورباغه و موش تشبیه کرده بود؟
آیا میدانستید که : در حدود ۴۰۰۰ کرگدن هندی در دنیای وحش باقی ماندهاست؟
آیا میدانستید که : بیبیخانم استرآبادی از نخستین زنان طنزنویس ایرانی بود که معایب الرجال را در سال ۱۳۱۲ قمری در پاسخ به تأدیب النسوان نوشت؟
آیا میدانستید که : نسترن گیاهی بود که در دوران جنگ جهانی دوم در باغهای پیروزی آمریکا کاشته میشد؟
آیا میدانستید که : ابرقارهٔ پانوتیا در حدود ۵۰ میلیون سال عمر کرد و پس از آن به چهار قاره تقسیم شد؟
آیا میدانستید که : همهٔ پنج فیلمی که جان کزال در آنها بازی کردهاست، برای جایزهٔ اسکار بهترین فیلم نامزد شدهاند؟
آیا میدانستید که : موزه پرگامون برلین، دروازه ایشتار بابل را دربردارد؟
آیا میدانستید که : رابرت آدلر مخترع نخستین کنترل از راه دور کارای تلویزیون است؟
آیا میدانستید که : سختپوستی به نام خرخاکی غول در اعماق اقیانوس اطلس و خلیج مکزیک زندگی میکند و میتواند تا ۷۰ سانتیمتر رشد کند؟
آیا میدانستید که : ریال از واژهٔ اسپانیایی "real" وارد فارسی شدهاست که هم به معنای «شاهی» و هم نام سکهٔ نقره رایج در آن کشور بوده است؟
آیا میدانستید که : کالکوزیت از مهمترین سنگ معدنهای مس است که روزگاری در معدنهای کورنوال انگلستان به فراوانی یافت میشدهاست؟
آیا میدانستید که : آلمانها در هر روز، نزدیک به ۴۰۰ تن کباب ترکی میخورند؟
آیا میدانستید که : محمد بهمنبیگی بنیانگذار آموزش عشایری در ایران بود؟
آیا میدانستید که : هیپوکالمی یا همان کمبود پتاسیم در بدن، میتواند از اثرهای جانبی مصرف برخی داروها باشد؟
آیا میدانستید که : پرچم کشور هند، تیرانگا نام دارد؟
آیا میدانستید که : دریاچهٔ ارومیه بزرگترین دریاچهٔ ایران و آنقدر شور است که نمیتواند زیستگاه ماهی باشد؟
آیا میدانستید که : گفتههای هرودوت دربارهٔ کمبوجیهٔ دوم و کشتن گاو آپیس توسط وی، نادرست بوده و با تحقیقات باستانشناسی همخوانی ندارد؟
آیا میدانستید که : برج کلیسای اولم با ارتفاع ۱۶۱ متر بلندترین برج کلیسا در جهان است؟
آیا میدانستید که : برتون ریکتر و ساموئل چائو چونگ تینگ بخاطر کشف ذره سای، جایزه نوبل فیزیک را در سال ۱۹۷۶ دریافت کردند؟
آیا میدانستید که : خیابان جردن تهران به افتخار ساموئل مارتین جردن، بانی و سازنده کالج آمریکایی تهران (بعدها دبیرستان البرز) نامگذاری شدهاست؟
آیا میدانستید که : هتل سِوُی لندن، نخستین هتل مجلل بریتانیا بود که امکاناتی نظیر حمام خصوصی، آب سرد و گرم دائمی و آسانسور برقی را ارائه میکرد؟
آیا میدانستید که : پس از کشف اریس در سال ۲۰۰۵، مدتی آن را سیاره دهم منظومه شمسی مینامیدند اما اتحادیه بینالمللی اخترشناسی در سال ۲۰۰۶ اریس را در گروه سیارههای کوتوله قرار داد؟
آیا میدانستید که : دایناسور کریولوفوساروس، به صورت غیررسمی الویسور خوانده میشود چون تاج عجیبی در بالای سرش بودهاست و چهرهاش فرد را به یاد مدل موی پمپادور الویس پریسلی میاندازد؟
آیا میدانستید که : توکن امنیتی میتواند علاوه بر کلید رمز، دادههای زیستسنجشی را هم ذخیره کند؟
آیا میدانستید که : سیگار نام دهستانی از توابع بخش مرکزی شهرستان لامرد در جنوب استان فارس است؟
آیا میدانستید که : فرودگاه بینالمللی کفلاویک، بزرگترین فرودگاه ایسلند است؟
آیا میدانستید که : کاشیما آنتلرز باشگاه فوتبال ژاپنی است که در جیلیگ بازی میکند؟
آیا میدانستید که : امپراتور چینزونگ، آخرین امپراتور سونگ شمالی بود؟
آیا میدانستید که : در عددنویسی مصری برای ۱۰۰٬۰۰۰ در خط هیروگلیف نماد یک نوزاد قورباغه یا قورباغه انتخاب شده بود؟
آیا میدانستید که : در دوران پارینهسنگی ژاپن میتوان نمونههایی از ابزارهای سنگی صیقل خورده را یافت که پیشینهٔ آنها به ۳۰٬۰۰۰ سال پیش از میلاد باز میگردد؟ (در تصویر، موزه باستانشناسی استان هیوگو)
آیا میدانستید که : رئیس انجمن شرکتهای اینترنتی ایران در اکتبر ۲۰۰۸ اعلام کرد که کل پهنای باند وارد شده به ایران برابر با مجموع پهنای باند دو دانشگاه در سوئد است؟
آیا میدانستید که : جنبش حقوق زنان در ترکیه از زمان امپراتوری عثمانی و جنگ جهانی اول شکل گرفتهاست؟
آیا میدانستید که : یولیوس شرک عضو اساس و رانندهٔ شخصی آدولف هیتلر بود که در مراسم خاکسپاریش در سال ۱۹۳۶، هیتلر شخصاً در ستایش او سخنرانی کرد؟
آیا میدانستید که : تمساح نیل بزرگترین تمساح آفریقا است؟
آیا میدانستید که : شرکت ایتالیایی لامبورگینی از سال ۱۹۹۸ تابع شرکت آلمانی آئودی میباشد که خود تابع شرکت فولکسواگن است؟
آیا میدانستید که : پل رانی پیش از آنکه به باشگاه فوتبال لیدز یونایتد بپیوندد مکانیک بودهاست؟
آیا میدانستید که : رئیس انجمن شرکتهای اینترنتی ایران در اکتبر ۲۰۰۸ اعلام کرد که کل پهنای باند وارد شده به ایران برابر با مجموع پهنای باند دو دانشگاه در سوئد است؟
آیا میدانستید که : خشخاش در حدود ۳۴۰۰ سال پیش از میلاد در جنوب میانرودان کشت میشده است؟
آیا میدانستید که : شیر آمریکایی خویشاوند نزدیک شیر غارنشین اروپایی است که از طریق تنگهٔ برینگ به آلاسکا آمدهاست؟
آیا میدانستید که : واژهٔ لگاریتم (به معنای عدد نسبت) نخستین بار توسط جان نپر معرفی شد؟
آیا میدانستید که : آلا پوگاچوا خواننده و هنرپیشهٔ روس است که فعالیت هنریش را در سال ۱۹۶۵ آغاز کرد و تا سال ۱۹۹۷ بیش از ۲۵۰ میلیون نسخه از آثارش را به فروش رساند؟
آیا میدانستید که : در یونان باستان از پیاله برای ساغرریزی استفاده میشده است؟
آیا میدانستید که : دولت فدرال آمریکا در سال ۱۷۹۲ مثلث ایری را به پنسیلوانیا فروخت تا آن ایالت به دریاچه ایری دسترسی داشته باشد؟
آیا میدانستید که : ابوبکر کرجی در کتاب استخراج آبهای پنهانی نیروی جاذبه زمین را توصیف کرده بوده است؟
آیا میدانستید که : واژهٔ لگاریتم (به معنای عدد نسبت) نخستین بار توسط جان نپر معرفی شد؟
آیا میدانستید که : ابوبکر کرجی در کتاب استخراج آبهای پنهانی نیروی جاذبه زمین را توصیف کرده بوده است؟
آیا میدانستید که : پنیر گلاستر از آمیختن شیر سحرگاه و شامگاه گاوهای گلاستر فراهم میشود؟
آیا میدانستید که : در سال ۱۹۳۸ در نبرد میان تیمهای ملی فوتبال آلمان و انگلستان، دیپلماتها، کاپیتان تیم انگلستان ادی هاپگود و همتیمیهایش را مجبور کردند تا برای ادای احترام درود نازی سر دهند؟
آیا میدانستید که : گیاه زعفران بومی ایران و هند است و در هیچ کشور عربی به صورت طبیعی نمیروید؟
آیا میدانستید که : سازهای ساخته شده به دست استرادیواریوس از باکیفیتترین و گرانقیمتترین آلات موسیقی هستند؟
آیا میدانستید که : در سامانهٔ تشخیص خودکار شماره پلاک خودرو از نویسهخوان نوری برای خواندن پلاک خودرو بهره برده میشود؟
آیا میدانستید که : تیم ملی فوتبال انگلستان در جام جهانی فوتبال ۱۹۸۶ مکزیک، دو بازیکن با نام گری استیونز داشت؟
آیا میدانستید که : تا سال ۱۹۸۶ بیش از یک میلیون نفر در شهرهایی معروف به شهر بستهٔ روسیه زندگی میکردند؟ مرز این شهرها به دلیل وجود نیروی نظامی و تأسیسات هستهای بر روی خارجیها بستهاست؟
آیا میدانستید که : سوفیا کووالوسکایا با مطالعه مقالههایی از معادلات دیفرانسیل و انتگرال که بهجای کاغذ دیواری بر دیوار خانهشان چسبانده شده بود، با ریاضیات آشنا شد؟
آیا میدانستید که : اسب آبی نزدیکترین خویشاوند به نهنگها و دلفینهای کنونی است؟
آیا میدانستید که : رشد و گسترش ترهبار رسمی موجب افزایش گوناگونی نژادی محصولها میشود؟
آیا میدانستید که : گرترود استاین ایجادگر اصطلاح نسل گمشده دانسته میشود؟
آیا میدانستید که : تاریخچه سوشی نشان میدهد که سوشی در آغاز روشی برای حفظ ماهی بوده که در آسیای شرقی رواج داشتهاست و پس از راه یافتن به چین به فرهنگ غذایی کشور ژاپن وارد شده است؟
آیا میدانستید که : استن مورتنسن نخستین و تنها بازیکنی است که در جام حذفی فوتبال انگلستان به امتیاز هت تریک دست یافته است؟
آیا میدانستید که : مسلمانان چین برای نوشتن زبان ماندارین به خط عربی از شیوهای به نام شیاو جینگ استفاده میکردهاند؟
آیا میدانستید که : استودان سدلک، نیایشگاه کوچک کاتولیکی است که با بیش از ۴۰٬۰۰۰ استخوان انسان آراسته شدهاست؟
آیا میدانستید که : در سال ۱۹۱۳ میلادی، آدولف هیتلر، لئون تروتسکی، ژوزف استالین و زیگموند فروید همگی در منطقه تاریخی مرکزی شهر وین زندگی میکردند؟
آیا میدانستید که : واندا لاندوسکا نخستین کسی بود که واریاسیونهای گلدبرگ باخ را با هارپسیکورد اجرا و ضبط کرد؟

آیا میدانستید که : ارنست یاکوب کریستوفل معروف به پدر آلمانی نابینایان ایران، با یادگیری زبان ترکی و ارمنی و فارسی، الفبای نابینایان را برای ایرانیان و ارامنه ابداع کرد؟
آیا میدانستید که :با اینکه کارل دونیتس هرگز رسماً به حزب نازی نپیوسته بود، پس از خودکشی هیتلر، بیست روز جانشین وی در دولت فلنسبورگ آلمان بود؟
آیا میدانستید که : مهم ترین چیز در بدست آوردن اصطکاک میان دو جسم، ضریب اصطکاک میان آنها است؟
آیا میدانستید که : توتمس یکم نخستین فرعونی بود که در درهٔ پادشاهان به خاک سپرده شد؟
آیا میدانستید که : بسیاری از قوطیهای بستهبندی از فولاد ساخته شدهاند؟
آیا میدانستید که : فولک متال گونهای از موسیقی دث متال است که خاستگاه آن اسرائیل بوده و سنتهای یهود بر آن تاثیر گذاشتهاست؟
آیا میدانستید که : زمانی مانیومنت ولی به امید یافتن معدن اورانیم حفاری شد؟
آیا میدانستید که : ماهی چشمسبز به تنهایی اندام جنس نر و ماده را در خود دارد به عبارت دیگر جانوری نر-ماده است؟
آیا میدانستید که : کاخ دلمهباغچه از سال ۱۸۵۳ تا ۱۹۲۳ میلادی، مرکز اجرایی امپراتوری عثمانی بودهاست؟
آیا میدانستید که : گیاه جگرواش در پزشکی باستان، در دوران جالینوس و دیوسکوریدس، برای درمان بیماریهای کبدی به کار می آمدهاست؟
آیا میدانستید که : زبان ونتی که مردمان پیرامون ونیز ایتالیا از سخنوران آناند، در اصل از گویشهای گرفته شده از زبان ایتالیایی نیست؟
آیا میدانستید که : هنگ کنگ از یک شبه جزیره و ۲۳۶ جزیره ساخته شدهاست؟
آیا میدانستید که : یوگینی یفتوشنکو، شاعر نامدار اهل روسیه به دلیل کارهای ضد استالینیاش در یادها ماندهاست؟
آیا میدانستید که : بزرگترین تلسکوپ نیمکرهٔ جنوبی، تلسکوپ بزرگ آفریقای جنوبی است؟
آیا میدانستید که : چسبندگی سلول محصول پیوندهای پروتئینی است؟
آیا میدانستید که : جاستین بیبر، در سال ۲۰۰۷ با قرار دادن ویدئوهایی از خواندن خود در یوتیوب معروف شد. او یکی از صد شخصیت مشهور سال ۲۰۱۲ است؟
آیا میدانستید که : کبیسه، در اصطلاح سال کبیسه از ریشه کبس به معنی پرکردن چاه با خاک میآید؟
آیا میدانستید که : مغولان در حمله به ایران پس از قتلعام مردم نیشابور شهر را به آتش کشیده، هفت روز بر آن آب بستند و سپس بر ویرانههای آن جو کاشتند؟
آیا میدانستید که : بیشتر کارهای لئوناردو فیبوناتچی برگرفته از دستاوردهای ریاضیدانهای مسلمان به خصوص خوارزمی، ابوکامل و کرجی است؟
آیا میدانستید که : سه عضو گروه دیکسی چیکس پس از مخالفت با حمله نظامی آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ نیمی از طرفدارانشان را از دست دادند و از سوی افراد ناشناس تهدید به مرگ شدند؟
آیا میدانستید که : پس از آنکه استیو جابز در سال ۱۹۸۵ از مدیریت شرکت اپل که خود بنیانگذار آن بود کنار گذاشته شد، شرکت نکست را تأسیس کرد و با خرید این شرکت توسط اپل در سال ۱۹۹۶ وی دوباره به اپل بازگشت؟
آیا میدانستید که : یکی از دلایلی که سلطان محمود در زمان فرمانروایی سیده خاتون به ری حمله نکرد این بود که سیده به او گفته بود: «اگر من تو را بشکنم، به همه عالم نویسم که سلطان محمود را بشکستم و اگر تو مرا بشکنی، شکستن زنی بس فخر نباشد؛ گویند که سلطان محمود زنی را بشکست»؟
آیا میدانستید که : جیمز وات نه موتور بخار را اختراع کرد و نه از حرکت در کتری در حال جوشیدن برای این کار الهام گرفت بلکه او نخستین موتور بخار تجاری را با توسعه و بهبود موتور بخار نیوکامن ساخت و موتور ساختهشده توسط او بعدها بسیار مشهور شد؟
آیا میدانستید که : آفتابگردانهای گلدار خورشید را در آسمان دنبال نمیکنند. سر این گیاهها تمام روز روبه یک جهت (معمولا شرق) باقی میماند. البته در یکی از مرحلههای اولیه رشد آنها غنچهها آفتاب را دنبال میکنند و قرار گرفتن همهٔ آفتابگردانها در یک جهت در زمان رشد کامل به همین دلیل است؟
آیا میدانستید که : کوچولوی چشم آبی نام یک گل وحشی معروف در کالیفرنیا است که یکی از گونههای آن هم سفید رنگ است؟
آیا میدانستید که : فنی کراسبی با اینکه نابینا بود بیش از ۸٬۰۰۰ سرود روحانی نوشت؟
آیا میدانستید که : روباه سرخ جانوری است که در هر چهار قاره کرهٔ زمین پراکندهاست؟
آیا میدانستید که : ارنست دوشن، توان پادزیستی پنیسیلین را ۳۲ سال پیش از الکساندر فلمینگ شناسایی کرده بود؟
آیا میدانستید که : لینا مدینا جوانترین مادر در تاریخ پزشکی است که در پنج سالگی صاحب فرزند پسری شد؟
آیا میدانستید که : کرج یکی از کلان شهرهای ایران و مرکز استان البرز، مدتی جزء مازندران و زمانی بخشی از ری و گاهی از روستاهای طالقان یا شهرستانک محسوب میشدهاست؟
آیا میدانستید که : در قرن چهارم هق مردآویج زیاری قصد داشت بغداد را بگیرد، خلافت را براندازد، پادشاهی ایرانیان را دوباره برقرار سازد و خود را شاهنشاه بنامد. اما سرانجام در سال ۳۲۳ توسط غلامان خود در گرمابه به قتل رسید؟
آیا میدانستید که : برج پیچنده با ۱۹۰ متر ارتفاع بلندترین آسمانخراش کشور سوئد است؟
آیا میدانستید که : نوکتورن قطعهای موسیقی است که معمولاً برای اجرا در شب ساخته میشود؟
آیا میدانستید که : غیاثالدین جمشید کاشانی در رساله وتر و جیب sin ۱° را تا ۱۷ رقم اعشار به درستی محاسبه کرده بوده است؟
آیا میدانستید که : کلیله و دمنه مجموعه داستانهایی به زبان سانسکریت است که قهرمانان آن حیواناتند و در حدود سال ۲۰۰ پیش از میلاد حکایت شدهاست؟
آیا میدانستید که : جایزه ایگنوبل تقلیدی تمسخرآمیز از جایزه نوبل است که همه ساله به ۱۰ موفقیت برتر که «ابتدا باعث خنده و سپس به فکر فرو رفتن مردم شود» اعطا میشود؟
آیا میدانستید که : کیسه خودکشی وسیلهای برای خودکشی بدون درد است؟
آیا میدانستید که : اف-۱۴ تامکتهای ایران تنها نمونه جنگندههای اف-۱۴ تامکت هستند که بجز نیروی هوایی آمریکا کشور دیگری امکان استفاده عملیاتی از آنها را پیدا کرده است؟
آیا میدانستید که : برج پیچنده با ۱۹۰ متر ارتفاع بلندترین آسمانخراش کشور سوئد است؟
آیا میدانستید که : نوکتورن قطعهای موسیقی است که معمولاً برای اجرا در شب ساخته میشود؟
آیا میدانستید که : غیاثالدین جمشید کاشانی در رساله وتر و جیب sin ۱° را تا ۱۷ رقم اعشار به درستی محاسبه کرده بوده است؟
آیا میدانستید که : جایزه ایگنوبل تقلیدی تمسخرآمیز از جایزه نوبل است که همه ساله به ۱۰ موفقیت برتر که «ابتدا باعث خنده و سپس به فکر فرو رفتن مردم شود» اعطا میشود؟
آیا میدانستید که : کیسه خودکشی وسیلهای برای خودکشی بدون درد است؟
آیا میدانستید که : اسپهبد خورشید زمانی که شنید خاندان وی توسط منصور عباسی به اسارت گرفته شدهاند، تاب نیاورده و با نوشیدن زَهر، خودکشی کرد؟
آیا میدانستید که : در تایوان، روز معلم برابر با ۲۸ سپتامبر، یک جشن ملی و تعطیلی رسمی است؟
آیا میدانستید که : اشغال ایران در جنگ جهانی دوم با حمله نیروهای بریتانیا به جنوب و غرب و نیروهای شوروی به شمال و شرق ایران آغاز شد؟
آیا میدانستید که : کرج ابودلف شهری تاریخی و آباد میان اراک و بروجرد بوده است که امروزه محل قطعی آن مشخص نیست؟
آیا میدانستید که : آتش خاموش نخستین مجموعه داستانی به زبان فارسی است که به قلم زنی ایرانی چاپ شده است؟
آیا میدانستید که : هندی بمبئی نیمزبانی بومی بمبئی و آمیختهای از زبانهای انگلیسی، مراتی، گجراتی و چند زبان دیگر است؟
آیا میدانستید که : فهرست پادشاهان تورین طوماری پاپیروسی از مصر باستان و دربردارندهٔ نام فرعونها و خدایانی است که تا پیش از رامسس دوم بر نیل فرمانروایی کردهاند؟
آیا میدانستید که : عروس دریایی یالشیری بزرگترین گونه عروس دریایی شناخته شده در جهان است؟
آیا میدانستید که : آنتوان سوروگین عکاس تصاویر موجود از میرزا رضای کرمانی، پس از قتل ناصرالدین شاه بود؟
آیا میدانستید که : هاری یک بیماری ویروسی کشنده است و تاکنون تنها ۶ انسان از این بیماری جان سالم بهدر بردهاند؟
آیا میدانستید که : حسن باقری با ۲۷ سال سن، جوانترین فرماندهٔ ایرانی در دوران جنگ ایران و عراق بود؟
آیا میدانستید که : نورشناخت کوانتومی شاخهای از فیزیک است که به مطالعه نور در محدودهٔ مکانیک کوانتوم میپردازد؟
آیا میدانستید که : پدیدهٔ موج عظیم در جنوبیترین نقطهٔ آفریقا در نزدیکی دماغهٔ آگولاس، به فراوانی دیده میشود؟
آیا میدانستید که : اندکی پس از جنگ جهانی دوم، در دوران کمونیسم در لهستان، صحبت کردن به زبان ویلامووی ممنوع بود و اکنون، در حدود ۷۰ نفر از سخنوران این زبان باقی ماندهاند؟
آیا میدانستید که : فیلم دنیای آب از نگاه بازگشت سرمایه و میزان فروش، یک شکست بزرگ بود؟
آیا میدانستید که : صد سال تنهایی یکی از شاهکارهای گابریل گارسیا مارکز دانسته میشود؟
آیا میدانستید که : در سدهٔ شانزدهم میلادی، اسپانیاییها صلیبی را بر لبهٔ دهانهٔ آتشفشان ماسایا نصب کردند تا شیطان را فراری دهد؟
آیا میدانستید که : خلیج فارس پس از خلیج مکزیک و خلیج هادسون سومین خلیج بزرگ جهان بشمار میآید؟
آیا میدانستید که : گنجینهای از آثار مهم هنرمندان معاصر غرب، پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، به انبار زیرزمین موزه هنرهای معاصر تهران منتقل شد؟
آیا میدانستید که : بنیاد فرهنگ ایران، نهادی پژوهشی بود که برای پاسداری، گسترش، و پیشبرد زبان پارسی در مهر ماه ۱۳۴۳ خورشیدی بنیان شد؟
آیا میدانستید که : هیو هفنر، قبر مجاور مریلین مونرو را به مبلغ ۷۵ هزار دلار خریدهاست؟
آیا میدانستید که : بیش از نیمی از مردم دنیا آلوده به باکتری هلیکوباکتر پیلوری هستند؟
آیا میدانستید که : بر اساس نظریه نسبیت عام، علاوه بر جرم، حضور انرژی، تکانه و تنش نیز میتواند منشأ گرانش باشد؟
آیا میدانستید که : میرزا محمد اخباری مدعی بود که میتواند سرِ پاول سیسیانوف را به تهران حاضر سازد؟ وی در شاهعبدالعظیم به چلهنشینی پرداخت و پیش از پایان روز چهلم سر سیسیانوف را نزد فتحعلیشاه آوردند؟
آیا میدانستید که : ماجرای ایران–کنترا پس از رسوایی واترگیت بزرگترین رسوایی سیاسی در آمریکا است؟
آیا میدانستید که : واشینگتن، دی. سی. بر روی زمین اهدایی ایالت مریلند بنا شده است؟
آیا میدانستید که : جنگ قرهباغ منجر به اعلام استقلال از سوی جمهوری قرهباغ در سال ۱۹۹۲ شد؟
آیا میدانستید که : کلنل احمد نخجوان نخستین خلبان ایران و نیروی هوایی شاهنشاهی بود؟
آیا میدانستید که : برادران اردلان، سه چهره سیاسی اواخر دوره قاجار و دوران پهلوی بودند که هریک بهتنهایی نقش مهمی در تاریخ معاصر ایران بازی کردهاند؟
آیا میدانستید که : نبرد کورسک بزرگترین نبرد تانکها در طول تاریخ نظامی به شمار میرود؟
آیا میدانستید که : مارگارت باندفیلد نخستین وزیر زن در تاریخ بریتانیا بود؟
آیا میدانستید که : دلفینها میتوانند با سوت زدن یکدیگر را به نام صدا بزنند؟
آیا میدانستید که : حاجی علی هنرمند مصری مقیم آمریکا بود که به خاطر مهار و کنترل قی و پسزنش مایعات درون دهانش مشهور بود؟
آیا میدانستید که : در پی حمله به بندر پرل هاربر توسط هواپیماهای جنگنده امپراتوری ژاپن، ایالات متحده آمریکا ناچار شد رسماً وارد کارزار جنگ جهانی دوم شود؟
آیا میدانستید که : نام کامل پیانو، پیانو فورته میباشد، که از پیانو به معنای ملایم و فورته به معنای رسا تشکیل شدهاست؟
آیا میدانستید که : کیسهداران بچههای خود را نه به شکل کامل – همچون پستانداران – که به شکل موجودی ناقص به دنیا میآورند تا بعد در کیسه پرورش داده شوند؟
آیا میدانستید که : ابراهیم گلستان نخستین کارگردان ایرانی است که برنده جایزهای بینالمللی شدهاست؟
آیا میدانستید که : کیسهداران بچههای خود را نه به شکل کامل – همچون پستانداران – که به شکل موجودی ناقص به دنیا میآورند تا بعد در کیسه پرورش داده شوند؟
آیا میدانستید که : دلفینها میتوانند با سوت زدن یکدیگر را به نام صدا بزنند؟
آیا میدانستید که : هر روز در قرن ۲۱ام حدود ۰ تا ۲ میلیثانیه طولانیتر از روزهای قرن ۱۹ام است؟
آیا میدانستید که : گلمور درختی بومی ماداگاسکار است که برای گلهای قرمز و نارنجیش شناخته میشود؟
آیا میدانستید که : سه مومیایی از مردان نمکی کشف شده در معدن چهرآباد استان زنجان مربوط به زمان هخامنشیان (حدود ۴۰۰ پیش از میلاد) هستند؟
آیا میدانستید که : فرانتز لیست قطعهٔ لا کامپانلا را بر اساس موومان سوم از کنسرتو ویولن شماره ۲ نیکولو پاگانینی نوشته است؟
آیا میدانستید که : نخستین مجموعه کتاب کتابخانهٔ عمومی شیکاگو، مجموعهای ۸۰۰۰ تایی از کتابهای انگلیسی بود که پس از آتشسوزی ۱۸۷۱ میلادی به این کتابخانه هدیه داده شده بود؟
آیا میدانستید که : لوچیانو پاواروتی نخستین موسیقیدان معاصر خارجی بود که پس از مرگش مراسم بزرگداشتی در ایران برای او برگزار شد؟
آیا میدانستید که : قوی شیپورچی بزرگترین پرندهٔ آبزی جهان و بومی آمریکای شمالی است؟
آیا میدانستید که : جدال براؤر و هیلبرت از مهمترین منازعههای درونی ریاضیات در قرن بیستم بود که آلبرت اینشتین آن را به جدال قورباغه و موش تشبیه کرده بود؟
آیا میدانستید که : در حدود ۴۰۰۰ کرگدن هندی در دنیای وحش باقی ماندهاست؟
آیا میدانستید که : بیبیخانم استرآبادی از نخستین زنان طنزنویس ایرانی بود که معایب الرجال را در سال ۱۳۱۲ قمری در پاسخ به تأدیب النسوان نوشت؟
آیا میدانستید که : نسترن گیاهی بود که در دوران جنگ جهانی دوم در باغهای پیروزی آمریکا کاشته میشد؟
آیا میدانستید که : ابرقارهٔ پانوتیا در حدود ۵۰ میلیون سال عمر کرد و پس از آن به چهار قاره تقسیم شد؟
آیا میدانستید که : همهٔ پنج فیلمی که جان کزال در آنها بازی کردهاست، برای جایزهٔ اسکار بهترین فیلم نامزد شدهاند؟
آیا میدانستید که : موزه پرگامون برلین، دروازه ایشتار بابل را دربردارد؟
آیا میدانستید که : رابرت آدلر مخترع نخستین کنترل از راه دور کارای تلویزیون است؟
آیا میدانستید که : سختپوستی به نام خرخاکی غول در اعماق اقیانوس اطلس و خلیج مکزیک زندگی میکند و میتواند تا ۷۰ سانتیمتر رشد کند؟
آیا میدانستید که : ریال از واژهٔ اسپانیایی "real" وارد فارسی شدهاست که هم به معنای «شاهی» و هم نام سکهٔ نقره رایج در آن کشور بوده است؟
آیا میدانستید که : کالکوزیت از مهمترین سنگ معدنهای مس است که روزگاری در معدنهای کورنوال انگلستان به فراوانی یافت میشدهاست؟
آیا میدانستید که : آلمانها در هر روز، نزدیک به ۴۰۰ تن کباب ترکی میخورند؟
آیا میدانستید که : محمد بهمنبیگی بنیانگذار آموزش عشایری در ایران بود؟
آیا میدانستید که : هیپوکالمی یا همان کمبود پتاسیم در بدن، میتواند از اثرهای جانبی مصرف برخی داروها باشد؟
آیا میدانستید که : پرچم کشور هند، تیرانگا نام دارد؟
آیا میدانستید که : دریاچهٔ ارومیه بزرگترین دریاچهٔ ایران و آنقدر شور است که نمیتواند زیستگاه ماهی باشد؟
آیا میدانستید که : گفتههای هرودوت دربارهٔ کمبوجیهٔ دوم و کشتن گاو آپیس توسط وی، نادرست بوده و با تحقیقات باستانشناسی همخوانی ندارد؟
آیا میدانستید که : برج کلیسای اولم با ارتفاع ۱۶۱ متر بلندترین برج کلیسا در جهان است؟
آیا میدانستید که : برتون ریکتر و ساموئل چائو چونگ تینگ بخاطر کشف ذره سای، جایزه نوبل فیزیک را در سال ۱۹۷۶ دریافت کردند؟
آیا میدانستید که : خیابان جردن تهران به افتخار ساموئل مارتین جردن، بانی و سازنده کالج آمریکایی تهران (بعدها دبیرستان البرز) نامگذاری شدهاست؟
آیا میدانستید که : هتل سِوُی لندن، نخستین هتل مجلل بریتانیا بود که امکاناتی نظیر حمام خصوصی، آب سرد و گرم دائمی و آسانسور برقی را ارائه میکرد؟
آیا میدانستید که : پس از کشف اریس در سال ۲۰۰۵، مدتی آن را سیاره دهم منظومه شمسی مینامیدند اما اتحادیه بینالمللی اخترشناسی در سال ۲۰۰۶ اریس را در گروه سیارههای کوتوله قرار داد؟
آیا میدانستید که : دایناسور کریولوفوساروس، به صورت غیررسمی الویسور خوانده میشود چون تاج عجیبی در بالای سرش بودهاست و چهرهاش فرد را به یاد مدل موی پمپادور الویس پریسلی میاندازد؟
آیا میدانستید که : توکن امنیتی میتواند علاوه بر کلید رمز، دادههای زیستسنجشی را هم ذخیره کند؟
آیا میدانستید که : سیگار نام دهستانی از توابع بخش مرکزی شهرستان لامرد در جنوب استان فارس است؟
آیا میدانستید که : فرودگاه بینالمللی کفلاویک، بزرگترین فرودگاه ایسلند است؟
آیا میدانستید که : کاشیما آنتلرز باشگاه فوتبال ژاپنی است که در جیلیگ بازی میکند؟
آیا میدانستید که : امپراتور چینزونگ، آخرین امپراتور سونگ شمالی بود؟
آیا میدانستید که : در عددنویسی مصری برای ۱۰۰٬۰۰۰ در خط هیروگلیف نماد یک نوزاد قورباغه یا قورباغه انتخاب شده بود؟
آیا میدانستید که : در دوران پارینهسنگی ژاپن میتوان نمونههایی از ابزارهای سنگی صیقل خورده را یافت که پیشینهٔ آنها به ۳۰٬۰۰۰ سال پیش از میلاد باز میگردد؟ (در تصویر، موزه باستانشناسی استان هیوگو)
آیا میدانستید که : رئیس انجمن شرکتهای اینترنتی ایران در اکتبر ۲۰۰۸ اعلام کرد که کل پهنای باند وارد شده به ایران برابر با مجموع پهنای باند دو دانشگاه در سوئد است؟
آیا میدانستید که : جنبش حقوق زنان در ترکیه از زمان امپراتوری عثمانی و جنگ جهانی اول شکل گرفتهاست؟
آیا میدانستید که : یولیوس شرک عضو اساس و رانندهٔ شخصی آدولف هیتلر بود که در مراسم خاکسپاریش در سال ۱۹۳۶، هیتلر شخصاً در ستایش او سخنرانی کرد؟
آیا میدانستید که : تمساح نیل بزرگترین تمساح آفریقا است؟
آیا میدانستید که : شرکت ایتالیایی لامبورگینی از سال ۱۹۹۸ تابع شرکت آلمانی آئودی میباشد که خود تابع شرکت فولکسواگن است؟
آیا میدانستید که : پل رانی پیش از آنکه به باشگاه فوتبال لیدز یونایتد بپیوندد مکانیک بودهاست؟
آیا میدانستید که : رئیس انجمن شرکتهای اینترنتی ایران در اکتبر ۲۰۰۸ اعلام کرد که کل پهنای باند وارد شده به ایران برابر با مجموع پهنای باند دو دانشگاه در سوئد است؟
آیا میدانستید که : خشخاش در حدود ۳۴۰۰ سال پیش از میلاد در جنوب میانرودان کشت میشده است؟
آیا میدانستید که : شیر آمریکایی خویشاوند نزدیک شیر غارنشین اروپایی است که از طریق تنگهٔ برینگ به آلاسکا آمدهاست؟
آیا میدانستید که : واژهٔ لگاریتم (به معنای عدد نسبت) نخستین بار توسط جان نپر معرفی شد؟
آیا میدانستید که : آلا پوگاچوا خواننده و هنرپیشهٔ روس است که فعالیت هنریش را در سال ۱۹۶۵ آغاز کرد و تا سال ۱۹۹۷ بیش از ۲۵۰ میلیون نسخه از آثارش را به فروش رساند؟
آیا میدانستید که : در یونان باستان از پیاله برای ساغرریزی استفاده میشده است؟
آیا میدانستید که : دولت فدرال آمریکا در سال ۱۷۹۲ مثلث ایری را به پنسیلوانیا فروخت تا آن ایالت به دریاچه ایری دسترسی داشته باشد؟
آیا میدانستید که : ابوبکر کرجی در کتاب استخراج آبهای پنهانی نیروی جاذبه زمین را توصیف کرده بوده است؟
آیا میدانستید که : واژهٔ لگاریتم (به معنای عدد نسبت) نخستین بار توسط جان نپر معرفی شد؟
آیا میدانستید که : ابوبکر کرجی در کتاب استخراج آبهای پنهانی نیروی جاذبه زمین را توصیف کرده بوده است؟
آیا میدانستید که : پنیر گلاستر از آمیختن شیر سحرگاه و شامگاه گاوهای گلاستر فراهم میشود؟
آیا میدانستید که : در سال ۱۹۳۸ در نبرد میان تیمهای ملی فوتبال آلمان و انگلستان، دیپلماتها، کاپیتان تیم انگلستان ادی هاپگود و همتیمیهایش را مجبور کردند تا برای ادای احترام درود نازی سر دهند؟
آیا میدانستید که : گیاه زعفران بومی ایران و هند است و در هیچ کشور عربی به صورت طبیعی نمیروید؟
آیا میدانستید که : سازهای ساخته شده به دست استرادیواریوس از باکیفیتترین و گرانقیمتترین آلات موسیقی هستند؟
آیا میدانستید که : در سامانهٔ تشخیص خودکار شماره پلاک خودرو از نویسهخوان نوری برای خواندن پلاک خودرو بهره برده میشود؟
آیا میدانستید که : تیم ملی فوتبال انگلستان در جام جهانی فوتبال ۱۹۸۶ مکزیک، دو بازیکن با نام گری استیونز داشت؟
آیا میدانستید که : تا سال ۱۹۸۶ بیش از یک میلیون نفر در شهرهایی معروف به شهر بستهٔ روسیه زندگی میکردند؟ مرز این شهرها به دلیل وجود نیروی نظامی و تأسیسات هستهای بر روی خارجیها بستهاست؟
آیا میدانستید که : سوفیا کووالوسکایا با مطالعه مقالههایی از معادلات دیفرانسیل و انتگرال که بهجای کاغذ دیواری بر دیوار خانهشان چسبانده شده بود، با ریاضیات آشنا شد؟
آیا میدانستید که : اسب آبی نزدیکترین خویشاوند به نهنگها و دلفینهای کنونی است؟
آیا میدانستید که : رشد و گسترش ترهبار رسمی موجب افزایش گوناگونی نژادی محصولها میشود؟
آیا میدانستید که : گرترود استاین ایجادگر اصطلاح نسل گمشده دانسته میشود؟
آیا میدانستید که : تاریخچه سوشی نشان میدهد که سوشی در آغاز روشی برای حفظ ماهی بوده که در آسیای شرقی رواج داشتهاست و پس از راه یافتن به چین به فرهنگ غذایی کشور ژاپن وارد شده است؟
آیا میدانستید که : استن مورتنسن نخستین و تنها بازیکنی است که در جام حذفی فوتبال انگلستان به امتیاز هت تریک دست یافته است؟
آیا میدانستید که : مسلمانان چین برای نوشتن زبان ماندارین به خط عربی از شیوهای به نام شیاو جینگ استفاده میکردهاند؟
آیا میدانستید که : استودان سدلک، نیایشگاه کوچک کاتولیکی است که با بیش از ۴۰٬۰۰۰ استخوان انسان آراسته شدهاست؟
آیا میدانستید که : در سال ۱۹۱۳ میلادی، آدولف هیتلر، لئون تروتسکی، ژوزف استالین و زیگموند فروید همگی در منطقه تاریخی مرکزی شهر وین زندگی میکردند؟
آیا میدانستید که : واندا لاندوسکا نخستین کسی بود که واریاسیونهای گلدبرگ باخ را با هارپسیکورد اجرا و ضبط کرد؟
12:03 pm
احتمالات
در زبان محاوره، احتمال یکی از چندین واژهای است که برای دانسته یا پیشامدهای غیر مطمئن به کار میرود و کم و بیش با واژههایی مانند ریسک، خطرناک، نامطمئن، مشکوک و بسته به متن قابل معاوضهاست. شانس، بخت، امتیاز و شرط بندی از لغات دیگری است که نشان دهنده برداشتهای مشابهی است. همانگونه که نظریه مکانیک به تعاریف دقیق ریاضی از عبارات متداولی مثل کار و نیرو میپردازد، نظریه احتمالات نیز تلاش دارد تا مفاهیم و برداشتهای مربوط به احتمالات را کمّی سازی کند.

نرمافزارها
آمار مدرن برای انجام بعضی از محاسبات خیلی پیچیده و بزرگ به وسیله رایانهها استفاده میشود. کل شاخههای آمار با استفاده از محاسبات کامپیوتری انجامپذیر شدهاند، برای مثال شبکههای عصبی. انقلاب کامپیوتری با یک توجه نو به آمار «آزمایشی» و «شناختیک» رویکردهایی برای آینده آمار داشتهاست.
یکی از مهمترین کاربردهای آمار و احتمال با استفاده از رایانه شبیه سازی است.
شبیه سازی نسخهای از بعضی وسایل حقیقی یا موقعیتهای کاری است. شبیه سازی تلاش دارد تا بعضی جنبههای رفتاری یک سیستم فیزیکی یا انتزاعی را به وسیله رفتار سیستم دیگری نمایش دهد. شبیه سازی در بسیاری از متون شامل مدل سازی سیستمهای طبیعی و سیتمهای انسانی استفاده میشود. برای به دست آوردن بینش نسبت به کارکرد این سیستمها در تکنولوژی و مهندسی ایمنی که هدف، آزمون بعضی سناریوهای عملی در دنیای واقعی است از شبیه سازی استفاده میشود. در شبیه سازی با استفاده از یک شبیه ساز یا وسیله دیگری در یک موقعیت ساختگی میتوان آثار واقعی بعضی شرایط احتمالی را بازسازی کرد.
۱- شبیه سازی فیزیکی و متقابل (شبیه سازی فیزیکی، به شبیه سازی اطلاق میشود که در آن اشیای فیزیکی به جای شی واقعی جایگزین میشوند و این اجسام فیزیکی اغلب به این خاطر استفاده میشوند که کوچکتر و ارزان تر از شی یا سیستم حقیقی هستند. شبیه سازی متقابل (تعاملی) که شکل خاصی از شبیه سازی فیزیکی است و غالباً به انسان در شبیه سازیهای حلقهای اطلاق میشود یعنی شبیه سازیهای فیزیکی که شامل انسان میشوند مثل مدل استفاده شده در شبیه ساز پرواز.)
۲- شبیه سازی در آموزش (شبیه سازی اغلب در آموزش پرسنل شهری و نظامی استفاده میشود. معمولاً هنگامی رخ میدهد که استفاده از تجهیزات در دنیای واقعی از لحاظ هزینه کمرشکن یا بسیار خطرناک است تا بتوان به کارآموزان اجازه استفاده از آنها را داده. در چنین موقعیتهایی کارآموزان وقت خود را با آموزش دروس ارزشمند در یک محیط واقعی «ایمن» میگذرانند. غالباً این اطمینان وجود دارد تا اجازه خطا را به کارآموزان در طی آموزش داد تا ارزیابی سیستم ایمنی– بحران صورت گیرد.)
شبیه سازیهای آموزشی به طور خاص در یکی از چهار گروه زیر قرار میگیرند:
الف - شبیه سازی زنده (جایی که افراد واقعی از تجهیزات شبیه سازی شده (یا آدمک) در دنیای واقعی استفاده میکنند.)
ب - شبیه سازی مجازی (جایی که افراد واقعی از تجهیزات شبیه سازی شده در دنیای شبیه سازی شده (یا محیط واقعی) استفاده میکنند.) یا
ج - شبیه سازی ساختاری (جایی که افراد شبیه سازی شده از تجهیزات شبیه سازی شده در یک محیط شبیه سازی شده استفاده میکنند. اغلب به عنوان بازی جنگی نامیده میشود زیرا که شباهتهایی با بازیهای جنگی رومیزی دارد که در آنها بازیکنان، سربازان و تجهیزات را اطراف یک میز هدایت میکنند.)
د - شبیه سازی ایفای نقش (جایی که افراد واقعی نقش یک کار واقعی را بازی میکنند.)
۳ - شبیه سازیهای پزشکی (شبیه سازهای پزشکی به طور فزایندهای در حال توسعه و کاربرد هستند تا روشهای درمانی و تشخیص و همچنین اصول پزشکی و تصمیم گیری به پرسنل بهداشتی آموزش داده شود. طیف شبیه سازها برای آموزش روشها از پایه مثل خونگیری تا جراحی لاپاراسکوپی و مراقبت از بیمار دچار ضربه، وسیع و گستردهاست. بسیاری از شبیه سازهای پزشکی دارای یک رایانه هستند که به یک ماکت پلاستیکی با آناتومی مشابه واقعی متصل است. در بعضی از آنها، ترسیمهای کامپیوتری تمام اجزای قابل رؤیت را به دست میدهد و با دستکاری در دستگاه میتوان جنبههای شبیه سازی شده کار را تولید کرد. بعضی از این دستگاهها دارای شبیه سازهای گرافیکی رایانهای برای تصویربرداری هستند مانند پرتو ایکس یا سایر تصاویر پزشکی. بعضی از شبیه سازهای بیمار، دارای یک مانکن انسان نما هستند که به داروهای تزریق شده واکنش میدهد و میتوان آن را برای خلق صحنههای مشابه فوریتهای پزشکی خطرناک برنامه ریزی کرد. بعضی از شبیه سازهای پزشکی از طریق شبکه اینترنت قابل گسترش هستند و با استفاده از جستجوگرهای استاندارد شبکه به تغییرات جواب میدهند. در حال حاضر، شبیه سازیها به موارد غربال گری پایه محدود شدهاند به نحوی که استفاده کنندگان از طریق وسایل امتیازدهی استاندارد با شبیه سازی در ارتباط هستند.)
۴ - شبیه سازهای پرواز (یک شبیه ساز پرواز برای آموزش خلبانان روی زمین مورد استفاده قرار میگیرد. به خلبان اجازه داده میشود تا به هواپیمای شبیه سازی شده اش آسیب برساند بدون آن که خود دچار آسیب شود. شبیه سازهای پرواز اغلب برای آموزش خلبانان استفاه میشوند تا هواپیما را در موقعیتهای بسیار خطرناک مثل زمین نشستن بدون داشتن موتور یا نقص کامل الکتریکی یا هیدرولیکی هدایت کنند. پیشرفتهترین شبیه سازها دارای سیستم بصری با کیفیت بالا و سیستم حرکت هیدرولیک هستند. کار با شبیه ساز به طور معمول نسبت به هواپیمای واقعی ارزان تر است.)
۵ - شبیه سازی و بازیها (هم چنین بسیاری از بازیهای ویدئویی شبیه ساز هستند که به طور ارزان تر آماده سازی شدهاند. بعضی اوقات از اینها به عنوان بازیهای شبیه سازی (sim) نامبرده میشود. چنین بازیهایی جنبههای گوناگون واقعی را شبیه سازی میکنند از اقتصاد گرفته تا وسایل هوانوردی مثل شبیه سازهای پرواز.)
۶ - شبیه سازی مهندسی (شبیه سازی یک مشخصه مهم در سیستمهای مهندسی است. برای مثال در مهندسی برق، از خطوط تأخیری استفاده میشود تا تأخیر تشدید شده و شیفت فاز ناشی از خط انتقال واقعی را شبیه سازی کنند. مشابهاً، از بارهای ظاهری میتوان برای شبیه سازی مقاومت بدون شبیه سازی تشدید استفاده کرد و از این حالت در مواقعی استفاده میشود که تشدید ناخواسته باشد. یک شبیه ساز ممکن است تنها چند تا از کارکردهای واحد را شبیه سازی کند که در مقابل با عملی است که تقلید نامیده میشود. ۷ - اغلب شبیه سازیهای مهندسی مستلزم مدل سازی ریاضی و بررسیهای کامپیوتری هستند. به هر حال موارد زیادی وجود دارد که مدل سازی ریاضی قابل اعتماد نیست. شبیه سازی مشکلات مکانیک سیالات اغلب مستلزم شبیه سازیهای ریاضی و فیزیکی است. در این موارد، مدلهای فیزیکی نیاز به شبیه سازی دینامیک دارند.)
۸ - شبیه سازی کامپیوتری (شبیه سازی رایانه، جزو مفیدی برای بسیاری از سیستمهای طبیعی در فیزیک، شیمی و زیستشناسی و نیز برای سیستمهای انسانی در اقتصاد و علوم اجتماعی (جامعهشناسی کامپیوتری) و همچنین در مهندسی برای به دست آوردن بینش نسبت به عمل این سیستمها شدهاست. یک نمونه خوب از سودمندی استفاده از رایانهها در شبیه سازی را میتوان در حیطه شبیه سازی ترافیک شبکه جستجو کرد. در چنین شبیه سازیهایی رفتار مدل هر شبیه سازی را مطابق با مجموعه پارامترهای اولیه منظور شده برای محیط تغییر خواهد داد. شبیه سازیهای کامپیوتری] اغلب به این منظور به کار گرفته میشوند تا انسان از شبیه سازیهای حلقهای در امان باشد. به طور سنتی، مدل برداری رسمی سیستمها از طریق یک مدل ریاضی بودهاست به نحوی که تلاش در جهت یافتن راه حل تحلیلی برای مشکلات بودهاست که پیش بینی رفتار سیستم را با استفاده از یک سری پارامترها و شرایط اولیه ممکن ساختهاست. شبیه سازی کامپیوتری اغلب به عنوان یک ضمیمه یا جانشین برای سیستمهای مدل سازی است که در آنها راه حلهای تحلیلی بسته ساده ممکن نیست. انواع مختلفی از شبیه سازی کامپیوتری وجود دارد که وجه مشترک همه آنها در این است که تلاش میکند تا یک نمونه از برنامهای برای یک مدل تولید کنند که در آن امکان محاسبه کامل تمام حالات ممکن مدل مشکل یا غیر ممکن است.)
به طور رو به افزونی معمول شدهاست که نام انواع مختلفی از شبیه سازی شنیده میشود که به عنوان «محیطهای صناعی» اطلاق میشوند. این عنوان اتخاذ شدهاست تا تعریف شبیه سازی عملاً به تمام دستاوردهای حاصل از رایانه تعمیم داده شود.
۹ - شبیه سازی در علم رایانه (در برنامه نویسی کامپیوتری، یک شبیه ساز اغلب برای اجرای برنامهای مورد استفاده قرار میگیرد که انجام آن برای رایانه با مقداری دشواری همراه است. برای مثال، شبیه سازها معمولاً برای رفع عیب یک ریزبرنامه استفاده میشوند. از آن جایی که کار کامپیوتر شبیه سازی شدهاست، تمام اطلاعات در مورد کار رایانه مستقیماً در دسترس برنامه دهندهاست و سرعت و اجرای شبیه سازی را میتوان تغییر داد. همچنین شبیه سازها برای تفسیر درختهای عیب یا تست کردن طراحیهای منطقی VLSI قبل از ساخت مورد استفاده قرار میگیرند. در علم رایانه نظریه، عبارت شبیه سازی نشان دهنده یک رابطه بین سیستمهای انتقال وضعیت است که این در مطالعه مفاهیم اجرایی سودمند است.)
۱۰ - شبیه سازی در تعلیم و تربیت (شبیه سازیها در تعلیم و تربیت گاهی مثل شبیه سازیهای آموزشی هستند. آنها روی وظایف خاص متمرکز میشوند. در گذشته از ویدئو برای معلمین و دانش آموزان استفاده میشود تا مشاهده کنند، مسائل را حل کنند و نقش بازی کنند؛ هرچند، یک استفاده جدید تر از شبیه سازیها در تعلیم و تربیت شامل فیلمهای انیمیشن است (ANV.(ANVها نوعی فیلم ویدئویی کارتون مانند با داستانهای تخیلی یا واقعی هستند که برای آموزش و یادگیری کلاس استفاده میشوند.ANVها برای ارزیابی آگاهی، مهارتهای حل مسئله و نظم بچهها و معلمین قبل و حین اشتغال کارایی دارند.)
شکل دیگری از شبیه سازی در سالهای اخیر با اقبال در آموزش بازرگانی مواجه شدهاست. شبیه سازی بازرگانی که دارای یک مدل پویا است که آزمون استراتژیهای بازرگانی را در محیط فاقد خطر مهیا میسازد و محیط مساعدی برای مباحث مطالعه موارد ارائه میدهد.
واژگانی که درک مفهوم آنها در علم آمار مهم است عبارتاند از∗:
جمعیت
نمونه
متغیّر
مقیاسهای اندازهگیری:
مقیاس اسمی (به انگلیسی: Nominal Scale)
مقیاس ترتیبی (به انگلیسی: Ordinal Scale)
مقیاس فاصلهای (به انگلیسی: Interval Scales)
مقیاس نسبی (به انگلیسی: Ratio Scales)
آمار رشته وسیعی از ریاضی است که راههای جمع آوری، خلاصه سازی و نتیجه گیری از دادهها را مطالعه میکند. این علم برای طیف وسیعی از علوم دانشگاهی از فیزیک و علوم اجتماعی گرفته تا انسانشناسی و همچنین تجارت، حکومت داری و صنعت کاربرد دارد.
هنگامی که دادهها جمع آوری شدند چه از طریق یک روش نمونه برداری خاص یا به وسیله ثبت پاسخها در قبال رفتارها در یک مجموعه آزمایشی (طرح آزمایش) یا به وسیله مشاهده مکرر یک فرایند در طی زمان (سریهای زمانی) خلاصههای گرافیکی یا عددی را میتوان با استفاده از آمار توصیفی به دست آورد.
الگوهای موجه در دادهها سازمان بندی میشوند تا نتیجه گیری در مورد جمعیتهای بزرگتر به دست آید که این کار با استفاده از آمار استنباطی صورت میگیرد و تصادفی بودن و عدم قاطعیت در مشاهدات را شناسایی میکند. این استنباطها ممکن است به شکل جوابهای بله یا خیر به سؤالات باشد (آزمون فرض)، خصوصیات عددی را برآورد کند (تخمین)، پیش گویی مشاهدات آتی باشد، توصیف ارتباطها باشد (همبستگی) و یا مدل سازی روابط باشد (رگرسیون).
شبکه توصیف شده در بالا گاهی اوقات به عنوان آمار کاربردی اطلاق میشود. در مقابل، آمار ریاضی (یا ساده تر نظریه آماری) زیر رشتهای از ریاضی کاربردی است که از نظریه احتمال و آنالیز برای به کارگیری آمار برروی یک پایه نظریه محکم استفاده میکند.
مراحل پایه برای انجام یک تجربه عبارتاند از:
برنامه ریزی تحقیق شامل تعیین منابع اطلاعاتی، انتخاب موضوع تحقیق و ملاحظات اخلاقی برای تحقیق و روش پیشنهادی. طراحی آزمون شامل تمرکز روی مدل سیستم و تقابل متغیرهای مستقل و وابسته. خلاصه سازی از نتایج مشاهدات برای جامعیت بخشیدن به آنها با حذف نتایج (آمار توصیفی). رسیدن به اجماع در مورد آنچه مشاهدات درباره دنیایی که مشاهده میکنیم به ما میگویند (استنباط آماری). ثبت و ارائه نتایج مطالعه.
سطوح اندازه گیری
چهار نوع اندازه گیری یا مقیاس اندازه گیری در آمار استفاده میشود. چهار نوع یا سطح اندازه گیری (ترتیبی، اسمی، بازهای و نسبی) دارای درجات متفاوتی از سودمندی در بررسیهای آماری دارند. اندازه گیری نسبی در حالی که هم یک مقدار صفر و فاصله بین اندازههای متفاوت تعریف میشود بیشترین انعطاف پذیری را در بین روشهای آماری دارد که میتواند برای تحلیل دادهها استفاده شود. مقیاس تناوبی با داشتن فواصل معنی دار بین اندازهها اما بدون داشتن میزان صفر معنی دار (مثل اندازهگیری بهره هوشی یا اندازهگیری دما در مقیاس سلسیوس) در تحقیقات آماری استفاده میشود. صفت آماری - هر ویژگی مربوط به هر واحد جامعه را یک صفت آماری یا به اختصار یک صفت برای آن واحد آماری است. اگر یک واحد آماری یک انسان باشد، گروه خون، وزن، میزان سواد، میزان درآمد، درجه حرارت بدن و تعدادخانوار هر کدام یک صفت آماری برای آن واحد است. صفتهای آماری دو دسته کلی هستند. ۱- صفت مشخصه ۲ صفت متغیر
در زبان محاوره، احتمال یکی از چندین واژهای است که برای دانسته یا پیشامدهای غیر مطمئن به کار میرود و کم و بیش با واژههایی مانند ریسک، خطرناک، نامطمئن، مشکوک و بسته به متن قابل معاوضهاست. شانس، بخت، امتیاز و شرط بندی از لغات دیگری است که نشان دهنده برداشتهای مشابهی است. همانگونه که نظریه مکانیک به تعاریف دقیق ریاضی از عبارات متداولی مثل کار و نیرو میپردازد، نظریه احتمالات نیز تلاش دارد تا مفاهیم و برداشتهای مربوط به احتمالات را کمّی سازی کند.

نرمافزارها
آمار مدرن برای انجام بعضی از محاسبات خیلی پیچیده و بزرگ به وسیله رایانهها استفاده میشود. کل شاخههای آمار با استفاده از محاسبات کامپیوتری انجامپذیر شدهاند، برای مثال شبکههای عصبی. انقلاب کامپیوتری با یک توجه نو به آمار «آزمایشی» و «شناختیک» رویکردهایی برای آینده آمار داشتهاست.
یکی از مهمترین کاربردهای آمار و احتمال با استفاده از رایانه شبیه سازی است.
شبیه سازی نسخهای از بعضی وسایل حقیقی یا موقعیتهای کاری است. شبیه سازی تلاش دارد تا بعضی جنبههای رفتاری یک سیستم فیزیکی یا انتزاعی را به وسیله رفتار سیستم دیگری نمایش دهد. شبیه سازی در بسیاری از متون شامل مدل سازی سیستمهای طبیعی و سیتمهای انسانی استفاده میشود. برای به دست آوردن بینش نسبت به کارکرد این سیستمها در تکنولوژی و مهندسی ایمنی که هدف، آزمون بعضی سناریوهای عملی در دنیای واقعی است از شبیه سازی استفاده میشود. در شبیه سازی با استفاده از یک شبیه ساز یا وسیله دیگری در یک موقعیت ساختگی میتوان آثار واقعی بعضی شرایط احتمالی را بازسازی کرد.
۱- شبیه سازی فیزیکی و متقابل (شبیه سازی فیزیکی، به شبیه سازی اطلاق میشود که در آن اشیای فیزیکی به جای شی واقعی جایگزین میشوند و این اجسام فیزیکی اغلب به این خاطر استفاده میشوند که کوچکتر و ارزان تر از شی یا سیستم حقیقی هستند. شبیه سازی متقابل (تعاملی) که شکل خاصی از شبیه سازی فیزیکی است و غالباً به انسان در شبیه سازیهای حلقهای اطلاق میشود یعنی شبیه سازیهای فیزیکی که شامل انسان میشوند مثل مدل استفاده شده در شبیه ساز پرواز.)
۲- شبیه سازی در آموزش (شبیه سازی اغلب در آموزش پرسنل شهری و نظامی استفاده میشود. معمولاً هنگامی رخ میدهد که استفاده از تجهیزات در دنیای واقعی از لحاظ هزینه کمرشکن یا بسیار خطرناک است تا بتوان به کارآموزان اجازه استفاده از آنها را داده. در چنین موقعیتهایی کارآموزان وقت خود را با آموزش دروس ارزشمند در یک محیط واقعی «ایمن» میگذرانند. غالباً این اطمینان وجود دارد تا اجازه خطا را به کارآموزان در طی آموزش داد تا ارزیابی سیستم ایمنی– بحران صورت گیرد.)
شبیه سازیهای آموزشی به طور خاص در یکی از چهار گروه زیر قرار میگیرند:
الف - شبیه سازی زنده (جایی که افراد واقعی از تجهیزات شبیه سازی شده (یا آدمک) در دنیای واقعی استفاده میکنند.)
ب - شبیه سازی مجازی (جایی که افراد واقعی از تجهیزات شبیه سازی شده در دنیای شبیه سازی شده (یا محیط واقعی) استفاده میکنند.) یا
ج - شبیه سازی ساختاری (جایی که افراد شبیه سازی شده از تجهیزات شبیه سازی شده در یک محیط شبیه سازی شده استفاده میکنند. اغلب به عنوان بازی جنگی نامیده میشود زیرا که شباهتهایی با بازیهای جنگی رومیزی دارد که در آنها بازیکنان، سربازان و تجهیزات را اطراف یک میز هدایت میکنند.)
د - شبیه سازی ایفای نقش (جایی که افراد واقعی نقش یک کار واقعی را بازی میکنند.)
۳ - شبیه سازیهای پزشکی (شبیه سازهای پزشکی به طور فزایندهای در حال توسعه و کاربرد هستند تا روشهای درمانی و تشخیص و همچنین اصول پزشکی و تصمیم گیری به پرسنل بهداشتی آموزش داده شود. طیف شبیه سازها برای آموزش روشها از پایه مثل خونگیری تا جراحی لاپاراسکوپی و مراقبت از بیمار دچار ضربه، وسیع و گستردهاست. بسیاری از شبیه سازهای پزشکی دارای یک رایانه هستند که به یک ماکت پلاستیکی با آناتومی مشابه واقعی متصل است. در بعضی از آنها، ترسیمهای کامپیوتری تمام اجزای قابل رؤیت را به دست میدهد و با دستکاری در دستگاه میتوان جنبههای شبیه سازی شده کار را تولید کرد. بعضی از این دستگاهها دارای شبیه سازهای گرافیکی رایانهای برای تصویربرداری هستند مانند پرتو ایکس یا سایر تصاویر پزشکی. بعضی از شبیه سازهای بیمار، دارای یک مانکن انسان نما هستند که به داروهای تزریق شده واکنش میدهد و میتوان آن را برای خلق صحنههای مشابه فوریتهای پزشکی خطرناک برنامه ریزی کرد. بعضی از شبیه سازهای پزشکی از طریق شبکه اینترنت قابل گسترش هستند و با استفاده از جستجوگرهای استاندارد شبکه به تغییرات جواب میدهند. در حال حاضر، شبیه سازیها به موارد غربال گری پایه محدود شدهاند به نحوی که استفاده کنندگان از طریق وسایل امتیازدهی استاندارد با شبیه سازی در ارتباط هستند.)
۴ - شبیه سازهای پرواز (یک شبیه ساز پرواز برای آموزش خلبانان روی زمین مورد استفاده قرار میگیرد. به خلبان اجازه داده میشود تا به هواپیمای شبیه سازی شده اش آسیب برساند بدون آن که خود دچار آسیب شود. شبیه سازهای پرواز اغلب برای آموزش خلبانان استفاه میشوند تا هواپیما را در موقعیتهای بسیار خطرناک مثل زمین نشستن بدون داشتن موتور یا نقص کامل الکتریکی یا هیدرولیکی هدایت کنند. پیشرفتهترین شبیه سازها دارای سیستم بصری با کیفیت بالا و سیستم حرکت هیدرولیک هستند. کار با شبیه ساز به طور معمول نسبت به هواپیمای واقعی ارزان تر است.)
۵ - شبیه سازی و بازیها (هم چنین بسیاری از بازیهای ویدئویی شبیه ساز هستند که به طور ارزان تر آماده سازی شدهاند. بعضی اوقات از اینها به عنوان بازیهای شبیه سازی (sim) نامبرده میشود. چنین بازیهایی جنبههای گوناگون واقعی را شبیه سازی میکنند از اقتصاد گرفته تا وسایل هوانوردی مثل شبیه سازهای پرواز.)
۶ - شبیه سازی مهندسی (شبیه سازی یک مشخصه مهم در سیستمهای مهندسی است. برای مثال در مهندسی برق، از خطوط تأخیری استفاده میشود تا تأخیر تشدید شده و شیفت فاز ناشی از خط انتقال واقعی را شبیه سازی کنند. مشابهاً، از بارهای ظاهری میتوان برای شبیه سازی مقاومت بدون شبیه سازی تشدید استفاده کرد و از این حالت در مواقعی استفاده میشود که تشدید ناخواسته باشد. یک شبیه ساز ممکن است تنها چند تا از کارکردهای واحد را شبیه سازی کند که در مقابل با عملی است که تقلید نامیده میشود. ۷ - اغلب شبیه سازیهای مهندسی مستلزم مدل سازی ریاضی و بررسیهای کامپیوتری هستند. به هر حال موارد زیادی وجود دارد که مدل سازی ریاضی قابل اعتماد نیست. شبیه سازی مشکلات مکانیک سیالات اغلب مستلزم شبیه سازیهای ریاضی و فیزیکی است. در این موارد، مدلهای فیزیکی نیاز به شبیه سازی دینامیک دارند.)
۸ - شبیه سازی کامپیوتری (شبیه سازی رایانه، جزو مفیدی برای بسیاری از سیستمهای طبیعی در فیزیک، شیمی و زیستشناسی و نیز برای سیستمهای انسانی در اقتصاد و علوم اجتماعی (جامعهشناسی کامپیوتری) و همچنین در مهندسی برای به دست آوردن بینش نسبت به عمل این سیستمها شدهاست. یک نمونه خوب از سودمندی استفاده از رایانهها در شبیه سازی را میتوان در حیطه شبیه سازی ترافیک شبکه جستجو کرد. در چنین شبیه سازیهایی رفتار مدل هر شبیه سازی را مطابق با مجموعه پارامترهای اولیه منظور شده برای محیط تغییر خواهد داد. شبیه سازیهای کامپیوتری] اغلب به این منظور به کار گرفته میشوند تا انسان از شبیه سازیهای حلقهای در امان باشد. به طور سنتی، مدل برداری رسمی سیستمها از طریق یک مدل ریاضی بودهاست به نحوی که تلاش در جهت یافتن راه حل تحلیلی برای مشکلات بودهاست که پیش بینی رفتار سیستم را با استفاده از یک سری پارامترها و شرایط اولیه ممکن ساختهاست. شبیه سازی کامپیوتری اغلب به عنوان یک ضمیمه یا جانشین برای سیستمهای مدل سازی است که در آنها راه حلهای تحلیلی بسته ساده ممکن نیست. انواع مختلفی از شبیه سازی کامپیوتری وجود دارد که وجه مشترک همه آنها در این است که تلاش میکند تا یک نمونه از برنامهای برای یک مدل تولید کنند که در آن امکان محاسبه کامل تمام حالات ممکن مدل مشکل یا غیر ممکن است.)
به طور رو به افزونی معمول شدهاست که نام انواع مختلفی از شبیه سازی شنیده میشود که به عنوان «محیطهای صناعی» اطلاق میشوند. این عنوان اتخاذ شدهاست تا تعریف شبیه سازی عملاً به تمام دستاوردهای حاصل از رایانه تعمیم داده شود.
۹ - شبیه سازی در علم رایانه (در برنامه نویسی کامپیوتری، یک شبیه ساز اغلب برای اجرای برنامهای مورد استفاده قرار میگیرد که انجام آن برای رایانه با مقداری دشواری همراه است. برای مثال، شبیه سازها معمولاً برای رفع عیب یک ریزبرنامه استفاده میشوند. از آن جایی که کار کامپیوتر شبیه سازی شدهاست، تمام اطلاعات در مورد کار رایانه مستقیماً در دسترس برنامه دهندهاست و سرعت و اجرای شبیه سازی را میتوان تغییر داد. همچنین شبیه سازها برای تفسیر درختهای عیب یا تست کردن طراحیهای منطقی VLSI قبل از ساخت مورد استفاده قرار میگیرند. در علم رایانه نظریه، عبارت شبیه سازی نشان دهنده یک رابطه بین سیستمهای انتقال وضعیت است که این در مطالعه مفاهیم اجرایی سودمند است.)
۱۰ - شبیه سازی در تعلیم و تربیت (شبیه سازیها در تعلیم و تربیت گاهی مثل شبیه سازیهای آموزشی هستند. آنها روی وظایف خاص متمرکز میشوند. در گذشته از ویدئو برای معلمین و دانش آموزان استفاده میشود تا مشاهده کنند، مسائل را حل کنند و نقش بازی کنند؛ هرچند، یک استفاده جدید تر از شبیه سازیها در تعلیم و تربیت شامل فیلمهای انیمیشن است (ANV.(ANVها نوعی فیلم ویدئویی کارتون مانند با داستانهای تخیلی یا واقعی هستند که برای آموزش و یادگیری کلاس استفاده میشوند.ANVها برای ارزیابی آگاهی، مهارتهای حل مسئله و نظم بچهها و معلمین قبل و حین اشتغال کارایی دارند.)
شکل دیگری از شبیه سازی در سالهای اخیر با اقبال در آموزش بازرگانی مواجه شدهاست. شبیه سازی بازرگانی که دارای یک مدل پویا است که آزمون استراتژیهای بازرگانی را در محیط فاقد خطر مهیا میسازد و محیط مساعدی برای مباحث مطالعه موارد ارائه میدهد.
واژگانی که درک مفهوم آنها در علم آمار مهم است عبارتاند از∗:
جمعیت
نمونه
متغیّر
مقیاسهای اندازهگیری:
مقیاس اسمی (به انگلیسی: Nominal Scale)
مقیاس ترتیبی (به انگلیسی: Ordinal Scale)
مقیاس فاصلهای (به انگلیسی: Interval Scales)
مقیاس نسبی (به انگلیسی: Ratio Scales)
آمار رشته وسیعی از ریاضی است که راههای جمع آوری، خلاصه سازی و نتیجه گیری از دادهها را مطالعه میکند. این علم برای طیف وسیعی از علوم دانشگاهی از فیزیک و علوم اجتماعی گرفته تا انسانشناسی و همچنین تجارت، حکومت داری و صنعت کاربرد دارد.
هنگامی که دادهها جمع آوری شدند چه از طریق یک روش نمونه برداری خاص یا به وسیله ثبت پاسخها در قبال رفتارها در یک مجموعه آزمایشی (طرح آزمایش) یا به وسیله مشاهده مکرر یک فرایند در طی زمان (سریهای زمانی) خلاصههای گرافیکی یا عددی را میتوان با استفاده از آمار توصیفی به دست آورد.
الگوهای موجه در دادهها سازمان بندی میشوند تا نتیجه گیری در مورد جمعیتهای بزرگتر به دست آید که این کار با استفاده از آمار استنباطی صورت میگیرد و تصادفی بودن و عدم قاطعیت در مشاهدات را شناسایی میکند. این استنباطها ممکن است به شکل جوابهای بله یا خیر به سؤالات باشد (آزمون فرض)، خصوصیات عددی را برآورد کند (تخمین)، پیش گویی مشاهدات آتی باشد، توصیف ارتباطها باشد (همبستگی) و یا مدل سازی روابط باشد (رگرسیون).
شبکه توصیف شده در بالا گاهی اوقات به عنوان آمار کاربردی اطلاق میشود. در مقابل، آمار ریاضی (یا ساده تر نظریه آماری) زیر رشتهای از ریاضی کاربردی است که از نظریه احتمال و آنالیز برای به کارگیری آمار برروی یک پایه نظریه محکم استفاده میکند.
مراحل پایه برای انجام یک تجربه عبارتاند از:
برنامه ریزی تحقیق شامل تعیین منابع اطلاعاتی، انتخاب موضوع تحقیق و ملاحظات اخلاقی برای تحقیق و روش پیشنهادی. طراحی آزمون شامل تمرکز روی مدل سیستم و تقابل متغیرهای مستقل و وابسته. خلاصه سازی از نتایج مشاهدات برای جامعیت بخشیدن به آنها با حذف نتایج (آمار توصیفی). رسیدن به اجماع در مورد آنچه مشاهدات درباره دنیایی که مشاهده میکنیم به ما میگویند (استنباط آماری). ثبت و ارائه نتایج مطالعه.
سطوح اندازه گیری
چهار نوع اندازه گیری یا مقیاس اندازه گیری در آمار استفاده میشود. چهار نوع یا سطح اندازه گیری (ترتیبی، اسمی، بازهای و نسبی) دارای درجات متفاوتی از سودمندی در بررسیهای آماری دارند. اندازه گیری نسبی در حالی که هم یک مقدار صفر و فاصله بین اندازههای متفاوت تعریف میشود بیشترین انعطاف پذیری را در بین روشهای آماری دارد که میتواند برای تحلیل دادهها استفاده شود. مقیاس تناوبی با داشتن فواصل معنی دار بین اندازهها اما بدون داشتن میزان صفر معنی دار (مثل اندازهگیری بهره هوشی یا اندازهگیری دما در مقیاس سلسیوس) در تحقیقات آماری استفاده میشود. صفت آماری - هر ویژگی مربوط به هر واحد جامعه را یک صفت آماری یا به اختصار یک صفت برای آن واحد آماری است. اگر یک واحد آماری یک انسان باشد، گروه خون، وزن، میزان سواد، میزان درآمد، درجه حرارت بدن و تعدادخانوار هر کدام یک صفت آماری برای آن واحد است. صفتهای آماری دو دسته کلی هستند. ۱- صفت مشخصه ۲ صفت متغیر